1- دانشجوی دکتری، گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2- دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران (نویسنده مسئول). ، a.javanpour@iaut.ac.ir
3- استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.
چکیده: (392 مشاهده)
هدف: همواره یکی از دغدغه های فکری حکیمان مسلمان پرداختن به فلسفه سیاست، آیین شهریاری و جست وجوی جامعه مطلوب بوده و بخش مهمی از آثار فلسفی تولید شده توسط مسلمانان، به بازتاب اندیشه فلسفی آنان در باب جامعه اختصاص یافته است. نخستین فیلسوفی که در دنیای اسلام مباحث مستقل و منظمی در خصوص جامعه مطلوب و ارکان مؤلفه های آن مطرح و آثار متعددی در باب آن تألیف نمود، فارابی می باشد. به همین دلیل هم او را بنیان گذار فلسفه اسلامی و سیاسی در دنیای اسلام نامیده اند. آرمان شهر فارابی سرشار از سخنان تربیتی است. تعلیم و تربیت در نظر فارابی در بخش حکمت عملی و زیرمجموعه سیاست مدینه مطرح می شود. هدف پژوهش حاضر، تعلیم و تربین در نظام فکری فارابی می باشد..
مواد و روشها: روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی و استنتاج (قیاس عملی) است. بدین معنا که براساس الگوی استنتاجی فرانکنا از قرار گرفتن اهداف و مبانی در کنار هم اصولی استخراج شده است که منجر به اتخاذ روش های تربیتی میگردد. جامعه تحلیل، مجموعه کتاب ها، شرح ها و مقالات پیرامون فلسفه فارابی بوده است که به طور هدفمند بر مبنای مقولات پژوهش نمونه گیری و به صورت عمیق مورد مطالعه قرار گرفته است و داده های حاصل به طور پیوسته همزمان با جمع آوری اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافتهها: نتایج نشان داد بر اساس دیدگاه ارزش شناسی فارابی، مهمترین اهداف تربیت اخلاقی عبارت است از: شناخت و ایمان به خدا، تقرب به خدا، سعادت، تفکر و تأمل، تعقل و اعتدال. فارابی انسانهای تربیتیافته را بسترساز ایجاد «مدینه فاضله»ای میداند که اهالی و ساکنان آن در سعادت و نیکبختی کامل به سر میبرند.
نتیجهگیری: در سایه تعلیم و تربیت صحیح، افراد آمادگی ایجاد مدینه فاضلهای را پیدا میکنند که دستیابی به سعادت جز از طریق تحقق آن امکانپذیر نیست. طرح اینگونه تعلیم و تربیت و درنتیجه، سعادت از سوی فارابی در دیدگاههای فلسفی او ریشه داشته و با توجه به ایدهآلی و انتزاعیبودن، تا حدی دستیابی به آن را دور از دسترس مینماید.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
بالینی دریافت: 1401/9/23